Z wizytą przygotowawczą w Portugalii. 

Projekt Erasmus+ „Limited but Open-minded”

W dniach 13 – 20 grudnia 2022 roku grupa nauczycieli z naszej szkoły prowadząca projekt Erasmus+ „Limited but Open-minded” („Otwarci mimo ograniczeń”) udała się na wizytę przygotowawczą do Santarém w Portugalii. Panie Agnieszka Tkaczyk, Aneta Szadziewska, Anita Huzarek-Gwardjak, Anna Reszka-Kozak, Iwona Kozak codziennie intensywnie pracowały na warsztatach wraz partnerami ze Szkoły im. Alexandre Herculano – Manuelą Farinhą, Risoletą Montez, Brunonem Lopesem, przygotowując szczegółowo realizację międzynarodowego projektu.

Szkolenia dotyczyły technik budowania zespołu („Team Building Techniques”), zarządzania projektem, działań edukacyjnych (Workshop of Project Management – Educational Activities Development), finansowania projektu (Workshop on Financial Management), a także pracowaliśmy nad kontraktem pomiędzy krajami partnerskimi. Odbyły się także warsztaty, na których planowaliśmy aktywności uczniów i działania promujące, rozpowszechniające projekt wśród społeczności lokalnej (Worshop on Project Dissemination). Została założona także strona projektu na platformie eTwinning – Twinspace. Partnerzy portugalscy dzielili się swoimi doświadczeniami z wcześniejszych projektów, w których byli liderami.

Dzięki rozmowom z nauczycielami i uczniami z Portugalii oraz wizytom w trzech placówkach oświaty poznałyśmy też system nauki i szkolnictwa w Portugalii. Już pierwszego dnia zajęć pani dyrektor Margarita da Franca oprowadziła polskie nauczycielki po szkole. Szkoła im. Alexandre Herculano w Santarém wchodzi w skład grupy Aleksandre Herculano. Jest to szkoła multikulturowa; uczy się w niej razem z uczniami portugalskimi duża grupa dzieci z Brazylii, Pakistanu, Indii, Angoli. Liczba uczniów jest porównywalna z naszą.

            Szkoła w  Santarém (Agrupamento de Escoles Alexandre Herculano) mieści się w sześciu budynkach. Obejrzałyśmy pracownie przedmiotowe, obiekty sportowe, pracownię artystyczną z piecem do ceramiki, pracownię gastronomiczną, w której uczniowie przygotowują się do zawodu barmana lub kelnera, salę dla uczniów o specjalnych potrzebach. Uczniowie mają do dyspozycji kawiarnię i sklepik oraz stołówkę. Widziałyśmy obiekty gospodarcze, pokój nauczycieli z zapleczem kuchennym, odnowione łazienki. Byłyśmy w gabinecie psychologa i pracownika socjalnego, a także klimatycznej bibliotece. Nasze zajęcia warsztatowe odbywały się w specjalnym pokoju do spotkań, warsztatów. Na korytarzach, przed szkolnymi budynkami świąteczny nastrój podkreślały szopki wykonane z różnych materiałów. Szczególnie zaskoczyła nas szopka chemiczna, w której wykorzystano do wykonania probówki, substancje chemiczne, a napis Feliz Natal (Wesołych świąt) tworzyły specjalnie zestawione  nazwy pierwiastków chemicznych (Fe Li Zn At Al.).

Dowiedziałyśmy się, że szkoła organizuje różne zajęcia sportowe: piłkę nożną, siatkówkę, ale także jazdę konną i na rowerze. Uczniowie w szkole wybierają jedne zajęcia dodatkowe, może to być sztuka lub robotyka, teatr, eTwinning. Na zewnątrz wyeksponowane są pamiątki – prace ceramiczne absolwentów. Zaskoczyło nas, że w szkole nie ma szatni, tylko szafki, a uczniowie nie zmieniają obuwia. Przerwy dzieci spędzają na dworze na ogrodzonym terenie szkoły, gdzie rosną palmy, drzewka pomarańczowe.

Ciekawym doświadczeniem była wizyta w szkolnym klubie eTwinning (eTwinning/Erasmus Club), w którym uczniowie w ramach zajęć dodatkowych pracują nad projektem Erasmus+. Przyglądałyśmy się pracy uczniów, przygotowujących prezentacje o tradycjach świątecznych w Portugalii. Zainteresowani uczniowie zadawali nam pytania dotyczące polskiej szkoły i systemu nauki.

Z systemem edukacji w Portugalii zapoznałyśmy się też, odwiedzając São Domingos Primary School. Szkoła, którą zwiedziłyśmy, mieści się w nowym budynku. Znajdują się tam oddziały przedszkolne oraz klasy 1-5. Dzieci w Portugalii rozpoczynają naukę w szkole podstawowej w pierwszej klasie w wieku 6 lat, a kończą w klasie dziewiątej w wieku 14 lat. W São Domingos Primary School byłyśmy na zajęciach w przedszkolu. W klasie piątej dwujęzycznej (część zajęć w tej klasie jest prowadzona w języku angielskim) obejrzałyśmy lekcję prowadzoną przez nauczyciela bibliotekarza na temat książki „A maior flor do mundo” autorstwa noblisty José Saramago. Byłyśmy też na lekcji geografii, gdzie w jednej grupie znalazły się dzieci z różnych poziomów – z klasy 4 i 5. São Domingos Primary School to również szkoła wielokulturowa, wielonarodowa. W jednej klasie z dziećmi portugalskimi uczą się dzieci z Angoli, Brazylii, Ukrainy. Uczniowie obcojęzyczni mają dodatkowe dwie godziny w tygodniu języka portugalskiego. W czasie przerwy dzieci korzystają z placu zabaw znajdującego się na patio szkoły.

Ostatnia placówka oświatowa, która poznałyśmy, to Przedszkole Anacoreta (Anacoreta Kindergarden). Po rozmowie z opiekunkami grupy razem z przedszkolakami obejrzeliśmy przedstawienie przygotowane przez grupę uczniów ze Szkoły im. Alexandre Herculano. Uczniowie, wykorzystując przygotowane przez siebie pacynki, zaprezentowali dzieciom kilka znanych baśni.

Do oficjalnych spotkań naszego zespołu projektowego zaliczyć należy spotkanie w dniu 14 grudnia w zabytkowym budynku Ratusza z przedstawicielką urzędu do spraw edukacji w Santarém.

Dzięki uprzejmości naszych partnerów w wolnej chwili udało nam się zwiedzić Santarém. W mieście zachowało się wiele ciekawych zabytkowych budowli, m.in. gotycki monastyr Convento de São Francisco, katedra, manierystyczny Seminaryjny Kościół Jezuitów. Centrum Santarém z zabytkowymi kamienicami prezentowało się uroczo w świątecznych dekoracjach. Spacer po mieście został zakończony w restauracji z tradycyjną portugalską kuchnią.

Po pracowitym tygodniu nauczyciele z Portugalii zaproponowali nam poznanie kraju partnerskiego. W sobotę zwiedziłyśmy Aveiro, nazywane Wenecją Portugalii, ze względu na sieć kanałów, które przecinają miasto oraz rejsy tradycyjnymi łodziami. Do miasta dotarłyśmy z naszą przewodniczką Risoletą pociągiem. W niedzielę wraz z naszymi portugalskimi przewodnikami Manuelą i Bruno zwiedzaliśmy stolicę Portugalii – Lizbonę.

Dzięki wizycie w Portugalii nauczyciele z partnerskich szkół nawiązali ze sobą bezpośredni kontakt, a szkołom zostały przypisane poszczególne zadania, role. Został ułożony szczegółowy harmonogram działań projektowych. Nauczyciele zredagowali kontrakt, w którym zostały określone prawa i obowiązki szkół partnerskich. Koordynatorki projektu ze strony portugalskiej podzieliły się swoim doświadczeniem z wcześniej prowadzonych projektów, sprawdzonymi formami promocji projektu. Polskie nauczycielki poznały system edukacji w Portugalii, metody pracy i warsztat nauczycieli portugalskich, co ułatwi dobór metod i form pracy z uczniami podczas projektu. Efektem spotkania przygotowawczego jest też poszerzenie kompetencji językowych, zapoznanie się z leksyką typową dla projektów z programu Erasmus+.